Liệu Tổng thống Thein Sein có muốn thúc đẩy các vụ truy tố những quan chức tham nhũng, trong đó có giới chức Bộ Bưu chính và Viễn thông đầy yếu kém hay không?
Chiến dịch chống tham nhũng cấp cao
Nằm dưới sự cai trị quân sự trong nhiều thập kỷ, Myanmar luôn nằm ở gần top xếp hạng cao nhất về nạn tham nhũng của Tổ chức Minh bạch quốc tế. Một cuộc điều tra được tiến hành tháng 1 vừa qua đối với nạn tham nhũng bị tình nghi xảy ra tại Bộ Bưu Chính và Viễn thông Myanmar đã phát đi những tín hiệu cho thấy sự quản lý yếu kém và nạn tham nhũng ở một trong những bộ kinh tế chủ chốt của quốc gia Đông Nam Á này trong giai đoạn quá trình chuyển tiếp từ sự cai trị quân sự sang dân chủ đang ở vào thời điểm bước ngoặt quan trọng.
Trong khi Văn phòng của Tổng thống Thein Sein đang tích cực đấu tranh cho cải cách, nhiều bộ, ngành của nước này vẫn tiếp tục hoạt động tiêu cực như họ đã từng hoạt động dưới chế độ quân sự cầm quyền cũ.
Cuộc điều tra đối với cựu Bộ trưởng Bưu chính và Viễn thông Myanmar, Thiếu tướng Thein Tun cùng các quan chức cấp cao cấp bộ trưởng khác ở nước này cho thấy lần đầu tiên các quan chức cấp cao Myanmar đã công khai bị cáo buộc tham nhũng trong nhiệm kỳ của Tổng thống Thein Sein. Động thái này đã giành được sự hoan nghênh của các nhà đầu tư nước ngoài.
Tổng thống Thein Sein đã thừa nhận vấn đề tham nhũng tràn lan và đã tiến hành một chiến dịch chống tham nhũng quyết liệt ở cấp cao – được làm nổi bật bằng các cuộc điều tra đang diễn ra đối với ngành bưu chính viễn thông.
Trong chiến dịch này, các vụ việc tham nhũng khác cũng đã lộ ra. Một bài báo đăng trên tuần báo The Voice, được trích dẫn từ một báo cáo của Tổng Chưởng lý Myanmar đã cho thấy nạn tham nhũng lớn liên quan đến sáu Bộ khác nhau của nước này, trong đó có Bộ Khoáng sản.
Chiến dịch chống tham nhũng đe dọa nhấn chìm nhiều quan chức và chính trị gia cấp cao Myanmar và đang trong quá trình làm sâu sắc thêm sự chia rẽ chính trị giữa Tổng thống Thein Sein và vị Chủ tịch Hạ viện đầy quyền lực của Myanmar, ông Shwe Mann.
Cả hai ông này đều đóng những vai trò lãnh đạo nổi bật trong Hội đồng Phát triển và Hòa bình Nhà nước Myanmar trước đây, và giờ đây đang trong cuộc đua tranh quyết liệt nhằm giành suất ứng cử viên tổng thống của đảng USDP cầm quyền trong cuộc bầu cử Tổng thống Myanmar sẽ diễn ra vào năm 2015.
Những cáo buộc tham những thường được sử dụng vào các mục đích chính trị dưới chế độ quân sự cầm quyền trước đây, trong đó có vụ thanh trừng nội bộ Hội đồng Phát triển và Hòa bình Nhà nước Myanmar đối với cựu Giám đốc Cơ quan tình báo và Thủ tướng Khin Nyunt cùng các trợ thủ của ông này.
Giờ đây, một số chuyên gia phân tích đang tự hỏi liệu cuộc điều tra tham nhũng đối với Bộ Bưu chính và Viễn thông Myanmar, một động thái đe dọa gài bẫy một số thành viên nhất định trong gia đình nhà Chủ tịch Hạ viện Shwe Mann, có thể là một vở kịch quyền lực tương tự hay không.
Thực tế rằng cựu Bộ trưởng Tài chính Mianma Hla Tun, người được nhiều người đánh giá là một nhân vật chống tham nhũng, đang giám sát cuộc điều tra chống tham nhũng nói trên, đã được một số chuyên gia coi là dấu hiệu cho thấy tầm quan trọng của chiến dịch điều tra mà Tổng thống Thein Sein rất coi trọng này.
Theo một nguồn tin thân cận với Tổng thống Thein Sein, cựu Bộ trưởng Tài chính Hla Tun được coi là một nhân vật trong sạch và là trợ thủ thân cận của Tổng thống Thein Sein.
Người dân Myanmar phản đối nạn tham nhũng. Ảnh: TL
Một loạt quan chức bị sờ gáy
Theo một nguồn tin thân cận với các quan chức tham gia điều tra chống tham nhũng, trong chiến dịch điều tra nói trên, hơn 60 quan chức, gần 20 người trong số này, hiện đang bị tạm giữ. Nguồn tin này cho biết, hầu hết trong số họ, ngoại trừ Tướng Thein Tun vẫn đang bị quản thúc tại gia, đã được trả tự do và được phục hồi chức vụ.
Tuy nhiên, những quan chức này chưa chắc có thể tránh khỏi những vụ truy tố trong tương lai. Theo nguồn tin Chính phủ Myanmar, Tướng Thein Tun đã đe dọa lôi ra “thêm nhiều nhân vật cấp cao” nếu như ông ta bị buộc tội chính thức và bị đưa ra tòa xét xử. Thiếu tướng Thein Zaw, một Bộ trưởng Bưu chính Viễn thông trước đây và hiện là Thủ hiến bang Kachin, hiện cũng đang bị điều tra.
Theo một nguồn tin cảnh sát thân với các quan chức điều tra, một va ly chứa 2 triệu USD tiền mặt được cho là đã được tìm thấy tại tư dinh của Tướng Thein Tun. Nguồn tin này cho biết, các nhà điều tra đang cố gắng xác định xem liệu có phải số tiền này có nguồn gốc từ các doanh nghiệp nước ngoài, bao gồm các tập đoàn viễn thông Trung Quốc như Huawei và ZTE, hay không.
Đây được cho là những doanh nghiệp tìm cách có được các hợp đồng viễn thông béo bở ở Myanmar thông qua các khoản hối lộ giới chức Myanmar. Nhà chức trách Myanmar cũng đang cố gắng tìm cách tiếp cận các tài khoản ngân hàng ở Bangkok, Hồng Kông và Singapore, nơi các khoản lại quả dành cho các quan chức cấp cao của Bộ Bưu chính Viễn thông Myanmar có thể đã được gửi vào.
Theo nguồn tin cảnh sát Myanmar, các Cty liên quan lĩnh vực viễn thông của Myanmar, bao gồm chi nhánh Elite và Red Link của Cty Htoo, cũng đang bị điều tra. Red Link thuộc sở hữu của con trai Chủ tịch Hạ viện Shwe Mann là Toe Naing Mann.
Cty này được thành lập năm 2008 và cung cấp các dịch vụ Internet mà nó giành được từ một doanh nghiệp liên doanh với Bộ Bưu chính Viễn thông Myanmar.
Một số chuyên gia phân tích tranh luận rằng nếu như chiến dịch chống tham nhũng và những nỗ lực lớn hơn của Tổng thống Thein Sein nhằm thực hiện trách nhiệm giải trình và tính minh bạch nhiều hơn trong các thỏa thuận kinh tế của Chính phủ Myanmar, trong đó có các thỏa thuận với các đối tác nước ngoài, được thực hiện nghiêm túc thì những lời buộc tội chính thức sẽ được đưa ra bất chấp những hậu quả chính trị có thể xảy ra sau đó.
Đến nay Tổng thống Thein Sein vẫn chưa quyết định liệu có tiếp tục thúc đẩy việc đưa ra các cáo buộc đối với hai vị cựu Bộ trưởng Bưu chính Viễn thông Thein Tun và Thein Zaw hay không.
Nhận định về cuộc điều tra đối với Bộ Bưu chính và Viễn thông Myanmar, ông Sean Turnell, một chuyên gia về các vấn đề kinh tế Myanmar thuộc ĐH Macquaire ở Australia cho rằng nếu như các cựu quan chức trên không bị trừng phạt thì điều đó sẽ chỉ là hành động phát đi “một tín hiệu mạnh mẽ rằng cải cách kinh tế trên thực tế chỉ là một biện pháp khác để những người có quan hệ và quyền lực xâu xé tài sản của đất nước và dân thường.”
Các cuộc điều tra khác, trong đó có một cuộc điều tra liên quan đến cựu Bộ trưởng Ngư nghiệp Myanmar Maung Maung Thein, đã được tiến hành. Trong vụ này, hồi tháng 3 vừa qua, Khin Ko Lay, một quan chức cấp cao thuộc Bộ Ngư nghiệp Myanmar đã bị sa thải ngay lập tức theo lệnh của Tổng thống Thein Sein vì bị cáo buộc tham nhũng.
Theo một quan chức chứng kiến vụ việc, nhân vật này đã được lệnh sắp xếp đồ dùng và rời khỏi cơ quan ngay lập tức mà không được phép quay lại.
Theo các quan chức Chính phủ Myanmar, đương kim Bộ trưởng Ngư nghiệp Myanmar Ohn Myint có thể sẽ là nhân vật tiếp theo bị xử lý trong chiến dịch chống tham nhũng của Tổng thống Thein Sein.
Tổng thống Thein Sein đã hủy bỏ chuyến thăm đã được lên kế hoạch của Bộ trưởng Ohn Myint tới Pháp – một chuyến thăm được cho là tổ chức và chi trả bởi một Cty tư nhân của Pháp – vì những lý do không được tiết lộ.
26 comments