Nhà máy bauxite Tân Rai, Lâm Đồng.

Dư luận lại nóng sau khi vấn đề hiệu quả của các dự án bauxite được đưa ra. Có ý kiến đề nghị dừng dự án. Quan điểm của uỷ ban về vấn đề này?

- Hiện Uỷ ban KH-CN-MT chưa bàn về vấn đề này. Còn tôi cho rằng, đây là hai dự án mà Bộ Chính trị đã cho phép thí điểm. Đã thí điểm thì phải có các tiêu chí, sau đó mới nhân rộng để làm những cái khác. Dự án ở Nhân Cơ chưa xong, cần chỉ ra tiêu chí rõ ràng để sau này khi ra sản phẩm mới thấy được rõ ràng đầu tư như thế, hy sinh như thế thì kết quả ra thế nào, có mang lại hiệu quả xứng đáng không? Còn đang đầu tư mà dừng nửa chừng thì cũng chưa đến được kết luận gì. Nếu giờ Chính phủ thấy có thể kết luận được mô hình này không hiệu quả thì mới dừng.

(?) Trước nhiều luồng ý kiến khác biệt về hiệu quả và cả tính khả thi của dự án, theo ông, các dự án bauxite Tây Nguyên có nên đưa ra Quốc hội thảo luận để có quyết định chính xác, kịp thời nhất? 

- Theo tôi việc đó rất nên. Quốc hội cần thảo luận để từ ý kiến đại biểu, Chính phủ cần có sự tiếp thu chỉ đạo, điều chỉnh. Nhất là khi bàn về kinh tế-xã hội nên đề cập những nội dung còn khúc mắc như chủ trương đầu tư công, khai thác bauxite có gắn với bảo vệ môi trường, phát triển bền vững hay không.

Cá nhân tôi mong bauxite cũng như các vấn đề khác cần có đánh giá một cách thực chất, minh bạch hóa và khách quan. Qua đó khẳng định những cái được, chưa được, hướng khắc phục có khả dĩ không chứ không phải đánh giá chung chung. 

(?) Nhưng Tập đoàn CN Than - Khoáng sản Việt Nam có nêu lý do dự án này không thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội để từ chối đưa vấn đề ra bàn nghị sự?

- Theo tôi, dự án bauxite ở Tây Nguyên tuy không thuộc dự án Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, nhưng thẩm quyền của UBTVQH được phép yêu cầu báo cáo để Quốc hội rõ. Vấn đề bauxite có tác động tới dư luận xã hội nên dù không thuộc danh mục dự án bắt buộc phải báo cáo, thẩm tra định kỳ hằng năm, nhưng vẫn phải báo cáo khi có yêu cầu. 

(?) Mức thuế xuất khẩu alumin hiện là 0%. Điều đó có đồng nghĩa với việc bán rẻ tài nguyên, thưa ông?
 

- Nói là bán rẻ tài nguyên thì cũng không hẳn. Có những sản phẩm được chấp nhận áp thuế xuất khẩu 0% để khuyến khích phát triển. Bên cạnh đó, việc tính toán về hiệu quả phải xem mọi mặt, không chỉ vấn đề thu thuế mà còn tác động về giải quyết lao động xã hội, phát triển một ngành sản xuất... Không chỉ đối với bauxite, nhiều loại sản phẩm khác của ta cũng vẫn đang được xuất khẩu với mức thuế 0%.

Quy trình làm bauxite rất tốn kém, nhất là về điện năng. Mức thuế suất đó theo tôi có ý nghĩa khuyến khích việc phát triển một ngành sản xuất mà chúng ta mới đang bắt đầu, một nguồn tài nguyên ta có tiềm năng. Và khi đã ra sản phẩm, hiệu quả rõ ràng thì nên có điều chỉnh, không để mức thuế suất với tài nguyên mà ở mức 0% như thế nữa.  

- Xin cảm ơn ông!

Theo Báo Lao động

Website: http://doanhnghiep24hvn.com