Chưa đầy 1 tháng sau khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) cho Cty CP Tập đoàn Thạch Bàn (Cty Thạch Bàn) tại phường Phúc Đồng (quận Long Biên, Hà Nội), Sở TN&MT Hà Nội đã phải ra văn bản để thu và dừng mọi giao dịch liên quan đến sổ đỏ này. Nguyên nhân nào dẫn đến sự kiện hy hữu này?

Nguồn gốc khu đất bị “bóp méo”?

Quá trình cấp Giấy CNQSDĐ cho Công ty Thạch Bàn bắt nguồn từ năm 2010 khi Cty này được UBND T.P Hà Nội cho thuê hơn 7.746m2 đất tại phường Phúc Đồng để thực hiện dự án đầu tư xây dựng Tổ hợp thương mại dịch vụ và văn phòng. 6.282m2 trong diện tích đất trên được UBND T.P Hà Nội cho là “đất nông nghiệp, do UBND phường Phúc Đồng quản lý” nên đã có quyết định thu hồi và giao UBND quận Long Biên tổ chức thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ.

Tuy nhiên, Quyết định nêu trên chỉ nói tới “hiện trạng” trên đất thu hồi có “nhà tạm, nhà cấp 4, nhà vệ sinh, sân, đường, cây trồng của 3 hộ dân nhận thầu khoán với HTX Gia Thụy” mà không đề cập tới nhà, đất của 9 hộ dân đã được UBND xã Gia Thụy (nay là phường Phúc Đồng) giao đất (có thu tiền, trên cơ sở Nghị quyết hội nghị dân chính) vào tháng 4/1993. Trong quá trình GPMB, UBND quận Long Biên cho rằng, các hộ dân này không đủ điều kiện để được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, diện tích đất này được tính toán để bồi thường cho UBND phường Phúc Đồng theo giá đất nông nghiệp.

Như vậy, trên cùng 1 diện tích đất, UBND phường Phúc Đồng đã 2 lần được nhận tiền vào năm 1993 (từ các hộ dân được giao đất) và năm 2010 (từ chủ đầu tư). Trong khi đó, các hộ dân đã nộp đầy đủ tiền và sử dụng đất từ năm 1993 thì lại bị từ chối bồi thường.

Bà Khúc Thị Lâm- người được giao đất năm 1993-cho biết, theo quy định tại Luật đất đai 2003 thì chúng tôi đủ điều kiện được cấp Giấy CNQSDĐ. Thực tế tại khu vực này cũng đã có một hộ được cấp Giấy CNQSDĐ. Việc UBND TP Hà Nội không đề cập tới quyền sử dụng đất của chúng tôi cũng như việc UBND quận Long Biên không ra quyết định thu hồi đất cụ thể tới từng gia đình, không chấp nhận bồi thường cho chúng tôi là thiếu sót nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các gia đình.

Cùng chung hoàn cảnh với bà Lâm, Bà Phạm Ngọc Phấn nghi ngờ “có ai đó đã cố tình báo cáo sai sự thật về nguồn gốc, hiện trạng khu đất để thành phố ra quyết định thu hồi nên đến nay, họ cố bám theo cái sai đó để loại bỏ quyền sử dụng đất của chúng tôi”.

Sổ đỏ ký chưa ráo mực…

Mặc cho khiếu nại của bà Lâm, bà Phấn, UBND quận Long Biên vẫn có xác nhận về việc Cty Thạch Bàn “đã hoàn thành thủ tục bồi thường, hỗ trợ GPMB”. Rồi các bên tiến hành bàn giao mốc giới ngoài thực địa, ký hợp đồng thuê đất…và đến cuối tháng 5/2012 thì Giám đốc Sở TN& MT Hà Nội (thừa ủy quyền của UBND Tp Hà Nội) đã tiến hành cấp Giấy CNQSDĐ cho Cty Thạch Bàn.

Đáng nói là, 8 ngày trước khi có việc cấp Giấy trên thì thanh tra Sở TN&MT Hà Nội đã cáo báo cáo đề xuất để UBND TP “giao UBND quận Long Biên kiểm tra, trà soát việc lập biên bản và bàn giao diện tích 6.282m2 cho công ty Thạch Bàn” và “giao cho Ban bồi thường GPMB TP chủ trì phối hợp với Tp, các Sở, ngành liên quan và UBND quận Long biên kiểm tra, rà soát lại việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với hộ bà Lâm, bà Phấn đã nộp tiền để được UBND xã Gia Thụy giao đất trái thẩm quyền từ năm 1992-1994…”

Tuy nhiên, có lẽ do đã “trót” cấp Giấy CNQSDĐ cho Cty Thạch Bàn nên ngày 12/6/2012, Sở TN và MT Hà Nội đã phải ra văn bản để thông báo “dừng mọi giao dịch” liên quan đến Giấy CNQSDĐ này, đề nghị Cty Thạch bàn bàn giao lại Giấy CNQSDĐ đất đã nhận. Tiếp đó, UBND Tp Hà Nội đã có văn bản “giao UBND quận Long Biên kiểm tra, rà soát lại lập biên bản, bàn giao đất cho Cty Thạch Bàn và việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho hộ bà Lâm, bà Phấn”  và “chủ động khắc phục những nội dung chưa phù hợp với các quy định của luật, báo cáo về UBND TP”.

Không biết những “nội dung chưa phù hợp” trên là những gì nhưng cho đến nay, các hộ dân vấn chưa thấy động thái “khắc phục” nào của UBND quận Long Biên. Trái lại, cơ quan này vẫn khăng khăng rằng, bà Phấn, bà Lâm không đủ điều kiện bồi thường theo quy định. Với quan điểm này, rất có thể tới đây, cơ quan này sẽ bị hai hộ dân khởi kiện theo thủ tục hành chính.